Schenking roerend goed: 3 mogelijke opties

Een financiële schenking is een veelvoorkomende praktijk in België, zowel om vermogen door te geven als om naasten financieel te ondersteunen. Maar hoe doet u dit op een wettelijke manier en met een optimale fiscale strategie? In dit artikel bespreken we drie methoden om u te helpen de juiste keuze te maken.

Waarom een schenking registreren?

Het registreren van een schenking van roerend goed in België biedt verschillende voordelen:

• Wettelijke zekerheid: een geregistreerde schenking voorkomt het risico dat de fiscus de schenking als een erfenis beschouwt, wat hogere erfbelastingen met zich mee kan brengen.
• Juridisch bewijs: een geregistreerde schenking is een officieel en onbetwistbaar bewijs in geval van een juridisch geschil tussen de schenker en de begunstigde.
• Fiscale voordelen: hoewel er schenkingsrecht verschuldigd is bij registratie, zijn de tarieven doorgaans voordeliger dan erfbelastingen.

U heeft drie opties om een schenking van roerend goed te doen en eventueel te registreren:

1. Een schenking registreren via een notaris (notariële schenking)
2. Zelf registreren via MyMinFin.be.
3. Een schenking uitvoeren zonder notaris en zonder registratie

         

1. Een notariële schenking

Een notariële akte is de meest formele en veilige methode om een schenking te registreren. Dit proces verloopt als volgt:

Stappenplan

1. Afspraak bij de notaris: de schenker en de begunstigde gaan samen naar een notaris om de details van de schenking te bespreken.
2. Opstellen en registreren van de notariële akte: de notaris stelt een authentieke akte op die de schenking officieel maakt. Na ondertekening wordt de akte automatisch geregistreerd bij de fiscale diensten en worden de schenkingsrechten onmiddellijk betaald.
3. Betaling van het schenkingsrecht: het tarief van het schenkingsrecht hangt af van de verwantschap tussen de schenker en de begunstigde, evenals de regio (Vlaanderen, Brussel of Wallonië).

Voordelen

• Maximale juridische zekerheid: een notariële akte is een officieel en onbetwistbaar bewijs.
• Persoonlijke begeleiding: de notaris helpt bij de fiscale optimalisatie en opmaak van specifieke clausules.
• Volledige naleving van de wet: geen risico op herkwalificatie als erfenis.

Nadelen

• Hoge kosten: notariskosten en schenkingsrecht maken deze methode duurder
• Langere doorlooptijd: de administratieve afhandeling neemt tijd in beslag.

2. Zelf een schenking registreren via MyMinFin.be

Een tussenoplossing is om uw schenking zelf te registreren via MyMinFin.be, het online portaal van de Belgische fiscus. Dit is goedkoper dan via een notaris en biedt toch fiscale en juridische bescherming.

Stappenplan

1. Bankoverschrijving uitvoeren, zonder specifieke omschrijving.
2. Documenten voorbereiden: tel een eenvoudig document op waarin de voorwaarden van de schenking staan (bedrag, namen van partijen, eventuele voorwaarden). Dit document, de pacte adjoint, is noodzakelijk voor de registratie. Easyvest stelt u gratis een model van pacte adjoint ter beschikking.
3. Registratie via MyMinFin.be

• Log in op MyMinFin.be met uw eID, Itsme of een ander verificatiemiddel.
• Upload de nodige documenten (pacte adjoint en eventuele andere bewijsstukken).
• Bereken de verschuldigde schenkingsrecht per regio en betaal het bedrag. Na betaling ontvangt u een officieel ontvangstbewijs dat aantoont dat de schenking geregistreerd is.

Voordelen

• Lagere kosten: u bespaart de notariskosten en betaalt enkel het schenkingsrecht.
• Juridische zekerheid: een geregistreerde schenking via MyMinFin.be is onbetwistbaar.
• Snel en flexibel: u combineert de eenvoud van een handgift met de fiscale bescherming van een registratie.

Nadelen

• Eigen verantwoordelijkheid: u moet zelf de administratie en documenten correct afhandelen.
• Kennis vereist: zonder begeleiding van een notaris kan het moeilijker zijn om alle fiscale gevolgen correct in te schatten.

3. Een handgift: een schenking zonder notaris en zonder registratie

Een handgift is een schenking zonder notariële akte en zonder registratie. U kunt beroep doen op een handgift bij het schenken vanroerende goederen zoals geld, juwelen of een kunstwerk.

Stappenplan

1. Geld overschrijven: de schenker maakt een bankoverschrijving over naar de begunstigde, zonder duidelijke omschrijving (anders riskeert u het schenkingsrecht toch moeten betalen).
2. Bewijsstukken bewaren: hoewel niet verplicht, is het aangeraden om een pacte adjoint op te stellen. Dit document legt de voorwaarden van de schenking vast, bijvoorbeeld bij schenking onder last of met voorbehoud van vruchtgebruik.
3. Fiscale wachttijd respecteren: als de schenking niet wordt geregistreerd, moet de schenker minstens 3 jaar blijven leven (5 jaar in Vlaanderen en Wallonië) om te voorkomen dat er erfbelasting wordt geheven bij overlijden.

Voordelen

• Geen onmiddellijke kosten: geen schenkingsrechten zolang de schenking niet wordt geregistreerd.
• Eenvoudig: geen administratieve of notariële verplichtingen.
• Snel: de schenking kan meteen uitgevoerd worden.

Nadelen

• Fiscaal risico bij overlijden: als de schenker binnen 3 (of 5) jaar overlijdt, wordt de schenking als erfenis belast, vaak tegen hogere tarieven.
• Beperkte juridische zekerheid: de schenking kan achteraf worden betwist.

Hoe een effectenportefeuille schenken?

Het schenken van een effectenportefeuille (aandelen, obligaties, ETF’s, enz.) is niet veel ingewikkelder dan het schenken van cash, behalve voor één essentiële stap: het berekenen en documenteren van de waarde van de portefeuille op het moment van de schenking. Bij Easyvest raden we aan om de geschonken activa te waarderen op basis van hun slotkoers op de dag vóór de schenking. Of de schenking nu geregistreerd wordt of niet, deze waardering is noodzakelijk om later de waarde van de schenking te kunnen verantwoorden.

Stappenplan

1. Een rekening openen op naam van de begunstigde(n).
2. De activa overdragen. Geef uw vermogensbeheerder de opdracht om de specifieke effecten over te dragen (bijvoorbeeld 100 aandelen van een bepaald fonds).
3. De schenking documenteren. Stel een document op, een "pacte adjoint" (aanvullend pact), met minstens de datum van de schenking, de identiteit en volledige contactgegevens van de begunstigde(n), en de waarde van de overgedragen activa.
4. De schenking al dan niet registreren. Net zoals bij cashschenkingen kan een effectenportefeuille geschonken worden met of zonder registratie (via een notaris of MyMinFin). Bij registratie moeten de toepasselijke schenkbelastingen worden betaald volgens de regio. Indien de schenking niet geregistreerd wordt, moet de schenker minstens 3 jaar overleven na de schenking (5 jaar in Vlaanderen en Wallonië) om erfbelasting te vermijden.

Schenking met vruchtgebruik en blote eigendom

Het is gebruikelijk om een effectenportefeuille te schenken met voorbehoud van vruchtgebruik, zodat de schenker de opbrengsten behoudt terwijl de begunstigde de blote eigenaar wordt. Deze constructie kan enkel via een notariële akte gebeuren. In dit geval zal de notaris de waarde van de portefeuille bepalen, en wordt de schenking automatisch geregistreerd, wat leidt tot de betaling van de verschuldigde schenkbelasting.

Vergelijking van de drie opties

Criteria	Via notaris	Via MyMinFin.be	Zonder registratie
Kosten	Hoog (notaris + schenkingsrecht)	Gemiddeld (enkel schenkingsrecht)	Geen (maar mogelijks erfbelasting later)
Juridische zekerheid	Zeer hoog	Hoog	Laag
Fiscale impact	Onmiddellijke schenkingsrecht	Onmiddellijke schenkingsrecht	Erfbelasting bij overlijden
Flexibiliteit	Beperkt	Flexibel	Zeer flexibel
Snelheid	Gemiddeld	Snel	Zeer snel

Hoe kiest u de juiste methode?

1. Eenmalige schenking of klein(e) bedrag(en)? Een schenking zonder notaris en zonder registratie is voldoende, zolang u de fiscale wachttijd respecteert.
2. Grote of complexe schenkingen? Gebruik een notaris of registreer via MyMinFin.be om juridische zekerheid te garanderen.
3. Successieplanning? Wilt u toekomstige erfbelasting vermijden? Dan is onmiddellijke registratie (via notaris of MyMinFin.be) de beste keuze.

Easyvest: Uw partner voor successieplanning en beleggingen

Elke methode heeft voor- en nadelen, afhankelijk van uw behoeften op vlak van juridische zekerheid, kosten, snelheid en fiscale implicaties. Easyvest, gespecialiseerd in ETF-beleggingen, begeleidt families bij de overdracht en structurering van hun vermogen. Overweegt u een schenking? Neem contact op met onze wealth Managers voor de beste strategie voor uw schenking en beleggingen.