Een tracker- of indexfonds is een beleggingsfonds waarvan de strategie bestaat in het repliceren of “tracken” van de prestaties van een financiële index. Het verschil met traditionele beleggingsfondsen is dat zijn passieve benadering de kosten drastisch verlaagt en fouten van kapitaalbeheerders vermijdt. De meeste trackers worden de hele dag op de beurs verhandeld. We noemen ze ook wel “Exchange Traded Funds” of ETF's.
Een ETF is in de eerste plaats een beleggingsfonds zoals een ander, én dus een financieel product dat het geld van verschillende beleggers samenbrengt om een gediversifieerde effectenportefeuille op te bouwen. Deze effecten kunnen aandelen, obligaties of andere financiële producten zijn. Zoals alle andere fondsen is de ETF onderworpen aan verscheidene regels en strikte controle door financiële toezichthouders.
ETF's verschillen echter van traditionele beleggingsfondsen in de manier waarop hun beleggingsportefeuille wordt opgezet en beheerd. Waar de samenstelling van een traditioneel fonds wordt bepaald door een kapitaalbeheerder en in de loop van de tijd verandert op basis van zijn overtuiging, is die van een tracker vooraf bekend en bepaald op basis van de samenstelling van een index. Omdat de samenstelling van een index periodiek verandert, is de portfolio van een ETF niet statisch en evolueert deze ook in de loop van de tijd.
Met een ETF kan een belegger gemakkelijk investeren in een gediversifieerde portefeuille van effecten die hij moeilijk op zijn eentje zou kunnen samenstellen. Via één enkele ETF ter waarde van slechts €100 kan een belegger investeren in de 9.000 aandelen, verspreid over 47 landen en 11 sectoren, die deel uitmaken van de MSCI World ACWI IM-index. Ter vergelijking: het zou u minstens €1.000.000 kosten om een aandeel van elk bedrijf te kopen dat deel uitmaakt van deze index. Door dergelijke diversificatie vermijdt een belegger het hoge risico bij directe blootstelling aan afzonderlijke aandelen, en beperkt hij zo het risico en maximaal potentieel verlies van zijn portefeuille.
Het primaire doel van een ETF is om de prestaties van de index die deze volgt te bieden aan beleggers. Daarom komt u nooit voor goede of slechte verrassingen te staan wanneer het gaat om de prestaties van de tracker ten opzichte van zijn referentiemarkt, in tegenstelling tot fondsen die actief worden beheerd. Sterker nog: als de benchmark in een bepaalde periode 10% heeft bereikt, zal het rendement van de ETF ook dicht bij de 10% liggen. Sommige factoren, zoals dagelijkse liquiditeit en kosten, kunnen echter enigszins afwijken.
Een belangrijk voordeel van trackers ten opzichte van traditionele fondsen is hun beperkte kostenstructuur. Hoewel een beleggingsfonds een gemiddelde jaarlijkse kost van 1,9% heeft in België, schommelen de kosten van een ETF meestal rond 0,3%, ofwel 6 keer lager. Ze variëren tussen 0,08% voor de meest voorkomende ETF's (e.i. S&P 500) en 0,65% voor de meest exotische (bijv. opkomende marken). Dankzij samengestelde rente heeft deze kostenvermindering een aanzienlijk effect op het rendement op lange termijn.
ETF's verschillen ook door het feit dat ze op een beurs kunnen worden verhandeld. De aankoop- of verkoopprijs is daarom bekend op het moment van de transactie. Dit is niet het geval voor orders op traditionele fondsen die slechts eenmaal per dag worden geaccepteerd en de volgende dag formeel worden uitgevoerd tegen een nog nader te bepalen prijs.
Er bestaan twee soorten trackers: kapitalisatie of distributie. Een distributie-ETF betaalt periodiek de interesten en dividenden die het ontvangt uit aan de belegger. Kapitalisatie-ETF's daarentegen herbeleggen automatisch alle inkomsten binnen het fonds. Dit gekapitaliseerde inkomen genereert op termijn meer winst, die de belegger recupereert als meerwaarde zodra de ETF wordt verkocht. easyvest is voorstander van kapitalisatietrackers die herinvesteringskosten en de belastingimpact minimaliseren.
Hoewel ETF's na de financiële crisis van 2008 echt in de lift zijn geraakt in Europa, bestaan ze al sinds de jaren '70. De eerste tracker, het Vanguard 500 Index Fund, werd in 1976 gelanceerd door Jack Bogle, de grondlegger van indexbeheer. Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan heeft dit type beleggingsinstrument sinds de jaren 90 enorm aan populariteit gewonnen en domineert het vandaag de Amerikaanse beleggingsfondsmarkt met bedrijven zoals State Street, Vanguard en Black Rock die inmiddels de drie grootste vermogensbeheerders zijn geworden.
In de afgelopen 15 jaar is Warren Buffett, de beste belegger ter wereld, niet in staat geweest zijn referentie-index, de S&P 500, te overtreffen. Omdat hij zijn hele leven lang gestreden heeft om investeringskosten te verlagen en belastingen te optimaliseren - toevallig de twee belangrijkste voordelen van indexfondsen - kon hij alleen verliefd worden op ETF's. Dit is ongetwijfeld de reden waarom hij ze openlijk aan investeerders aanbeveelt en waarom hij heeft aangegeven dat zijn vermogen na zijn overlijden passief in ETF's moet worden geïnvesteerd.
De laatste jaren zijn ETF's als paddenstoelen uit de grond gesprongen. De groei was zo immens dat er nu meer dan 7.000 wereldwijd zijn. Dit astronomisch getal maakt het moeilijk om de juiste ETF te vinden, juist omdat er talloze te overwegen criteria zijn: index, dividend, kapitalisatie, kosten, geografie, sector, belastingen, emittent. Daarom is het beter om te vertrouwen op de aanbevelingen van een expert zoals easyvest om een gebalanceerde en performant portfolio te bekomen.
Note: Dit artikel werd geschreven toen Easyvest door de FSMA werd erkend en gereglementeerd als agent voor bank- en beleggingsdiensten.