Camille Van Vyve
30 Apr 2025
Waar gaat het geld van vrouwen naartoe? Een persoonlijke visie over geld en relaties
Er wordt vaak gezegd dat vrouwen minder rijk zijn dan mannen. Maar waar is hun geld dan gebleven? Tussen sociale normen, moederschap en vermogensbeheer deel ik mijn persoonlijke kijk op het boek "Le prix à payer, ce que le couple hétéro coûte aux femmes", van Lucile Quillet.
Mijn persoonlijk standpunt
Schrijven in de eerste persoon is niet gebruikelijk op de Easyvest-blog. Toch: als vrouw, als iemand die in een relatie is én in de financiële sector werkt, lijkt een persoonlijke reflectie over Lucile Quillet’s werk me relevant voor de klanten van Easyvest – en niet alleen voor vrouwen (al zijn ze talrijk).
Iedereen is betrokken
Tijdens het lezen had ik een dubbel gevoel: enerzijds was ik ‘gespaard’, anderzijds voelde ik mij erg betrokken. Gespaard, omdat geld in mijn relatie nooit een machtsinstrument is geweest, iets wat Lucile Quillet op veel manieren beschrijft. Betrokken, omdat het werk van mijn man ervoor zorgde dat wij naar het buitenland verhuisden, wat zijn carrière een boost gaf ten koste van de mijne – een bekend fenomeen in het boek. Bovendien, als promotor van indexbeleggen, zie ik mezelf bijdragen aan de financiële emancipatie van vrouwen, een thema dat Quillet sterk benadrukt. Uiteindelijk raakt dit boek iedereen. Het opent de ogen voor één noodzaak: geld bespreekbaar maken binnen het koppel, in plaats van zich onbewust neer te leggen bij oneerlijke modellen.
Genderhabitus: wanneer het onbewuste geld kost
Volgens Lucile Quillet is het heteroseksuele koppel een sociale constructie: een script waarin mannen en vrouwen rollen spelen die ze als kind hebben aangeleerd. Vrouwen zorgen, mannen voorzien. Zelfs wie actief probeert los te breken uit deze rollen, wordt er uiteindelijk door ingehaald — zeker als het om geld gaat. Sommigen zeggen: "Maar vrouwen kiezen daar toch zelf voor?" Dat is gedeeltelijk waar. Ook ik heb er ooit voor gekozen om minder te werken, terwijl mijn man zijn ritme behield. Ik betreur die keuze niet, maar ik zie nu hoe sterk die beïnvloed werd door diepgewortelde verwachtingen over wat een "goede vrouw" hoort te doen: geven — tijd, energie, liefde… en uiteindelijk ook geld.
Moederschap: een driedubbele financiële straf
De geboorte van kinderen is vaak het kantelpunt waarop ongelijkheden zichtbaar worden. Vrouwen passen zich aan, verminderen hun werk, of stoppen ermee. Ze worden de buffer binnen het gezin. Quillet introduceert hierbij een krachtig idee: in plaats van te spreken over “werken” en “niet-werken”, onderscheidt ze egoïstische tijd (tijd voor jezelf) en altruïstische tijd (tijd voor anderen). Haar eenvoudige, maar fundamentele vraag: wanneer begint werk? Antwoord: zodra je tijd iets oplevert voor iemand anders dan jezelf. Douche of ontbijt nemen: geen werk. Gaan werken, de boodschappen doen, kinderen begeleiden, lakens verwisselen: het is werk. Onzichtbaar misschien, maar met een reële economische waarde:
- Het vervangt betaalde diensten (zoals crèches, poetshulp).
- Het creëert meer egoïstische tijd voor de andere partner om te werken of te ontspannen.
- Het ondermijnt de loopbaan van degene die het onbetaalde werk verricht.
Vrouwen hebben geld, maar het zit elders
Omdat vrouwen vaker altruïstische tijd opnemen, verdienen ze minder en investeren ze minder. Hun geld wordt ook anders besteed: meer aan dagelijkse uitgaven, kinderen en gezin, minder aan activa zoals vastgoed of beleggingen. De fundamentele vraag wordt dan: hoe organiseer je geldbeheer binnen een koppel op een rechtvaardige manier?
50/50? Pro rata? Alles samen? Laten we het hebben over financiële rechtvaardigheid
Er zijn 4 gangbare modellen:
1. 50/50
Op het eerste gezicht lijkt het eerlijk: beide partners betalen de helft van de kosten (huur, boodschappen, vakantie…). Maar als één partner dubbel zoveel verdient, blijft hij/zij tweemaal rijker, ondanks de gedeelde kosten.
2. Pro rata naar inkomen
Een eerlijker principe: bijdragen in functie van wat je verdient. Toch sluipt hier vaak een nieuw probleem binnen: de partner met het hoogste inkomen bepaalt het levensniveau (woning, vakantie, schoolkeuze), en de andere volgt. Kapitaalaccumulatie blijft ongelijk verdeeld : de rijkste lost een groter deel van de hypotheek af, investeert meer... en bezit uiteindelijk meer.
3. Alles gemeenschappelijk
Hier worden risico’s én successen gedeeld. Dit model erkent dat onbetaalde zorg arbeid is die mee bijdraagt aan het succes van het gezin. Mijn man en ik kozen dit model vanaf de geboorte van onze kinderen. Onze activa — roerend en onroerend — staan op onze beide namen en in gelijke delen. Minpuntje? Individuele financiële vrijheid wordt kleiner, want de meeste beslissingen worden samen genomen.
4. Het “yoghurtpotje”
Het gevaarlijkste model: de vrouw betaalt dagelijkse kosten (boodschappen, kleding voor kinderen), de man bouwt vermogen op (woning, beleggingen). Het idee is: "het komt wel uit." Maar uiteindelijk blijft hij rijk en zij arm. Lucile Quillet noemt dit de “rijke arme vrouw”: sociaal gerespecteerd, maar zonder eigen vermogen.
Wat echtscheiding blootlegt
Bij een scheiding verdwijnen alle schijnbare evenwichten. De partner die zijn carrière en vermogen heeft opgebouwd (vaak de man) vertrekt met een stevige financiële basis. De andere partner (vaak de vrouw) blijft achter met een onvolledig cv, lagere rechten en weinig vermogen. De onbetaalde arbeid wordt zelden erkend of verrekend. De onderhandeling draait dan vaak rond: Hoeveel kan de man missen zonder zijn levensstandaard te verliezen? En hoeveel heeft de vrouw minimaal nodig om rond te komen?
Vastgoed en de delicate notie van eigen inbreng
Wat als slechts één partner eigen kapitaal in een woning investeert? Dan ontstaat er vaak een ongelijke verdeling (bijvoorbeeld 70/30). Zelfs als de aflossing in verhouding gebeurt - wat kan worden beschouwd als een grootmoedig gebaar van de kant van de rijkste – blijft de partner met minder vermogen op achterstand. Hun beschikbare middelen verdwijnen vaak in consumptie-uitgaven, niet in activa.
Wat kunnen we doen?
Als ik één ding heb geleerd van dit boek, is het wel dat er geen ideaal, universeel model bestaat voor het beheren van geld in een relatie. Als er verschillen in vermogen en inkomen bestaan, vormen die verschillen een knooppunt. De manier waarop dat gebeurt, hangt af van de persoonlijke overtuigingen van beide partijen en van de mate waarin de partners hierover met elkaar in gesprek gaan. Maar dit zijn mijn conclusies:
1. Erken dat huishoudelijk werk een strategische waarde heeft
Ik bedoel niet dat we pleiten voor een officieel loon voor het zorgen voor kinderen of het huishouden. Maar ik ben ervan overtuigd — zoals Lucile Quillet — dat we binnen koppels moeten erkennen dat deze “gratis” tijd een echte economische én strategische waarde heeft. Een gezin runnen is niet zomaar een emotionele keuze. Het vraagt om rationele beslissingen over de verdeling van middelen, tijd en energie. Door huishoudelijk werk te erkennen als een waardevolle bijdrage, bouwen we samen aan een solide "familiebedrijf" waarin elke inspanning telt — zichtbaar of niet.
2. Vermogen en altruïstische tijd eerlijk verdelen
Ik geloof niet dat het hier om een vage kwestie van “morele rechtvaardigheid” gaat. Integendeel, het is een noodzaak om echte ongelijkheden te vermijden. Vermogen dat wordt opgebouwd dankzij gezamenlijke inspanningen — betaald én onbetaald — moet eerlijk verdeeld worden. Dat betekent niet altijd een perfecte 50/50-verdeling. Maar het betekent wel dat je moet erkennen dat wie meer altruïstische tijd opneemt, minder kapitaal kan opbouwen, en dat moet gecompenseerd worden. Ik zie steeds meer jonge koppels om me heen die ook hun werktijd evenwichtiger verdelen: beiden kiezen voor 4/5de werken, in plaats van één partner halftijds. Dat maakt het hele systeem automatisch eerlijker — zonder dat iemand structureel achterop raakt.
3. De minst kapitaalkrachtige aanmoedigen om te investeren
In situaties waarin er bij de aankoop van vastgoed een onevenwichtige inbreng is (bijvoorbeeld door een erfenis van één partner), geloof ik dat de afbetaling van de lening 50/50 een belangrijke hefboom kan zijn. Door samen de lasten te dragen, zelfs bij een initiële ongelijkheid, kan de minst vermogende partner geleidelijk zijn of haar aandeel vergroten. Dit kan officieel opgenomen worden in de notariële akte. Ik vind dit principe bijzonder eerlijk, en het biedt degene die aanvankelijk minder had de mogelijkheid om toch te investeren en op lange termijn vermogen op te bouwen.
4. Elke euro telt
Ik hoor vaak vrouwen in mijn omgeving zeggen: "Mijn loon is zo klein in vergelijking met dat van mijn partner, het maakt toch weinig verschil." Ik begrijp die reflex. Maar ik denk dat het een verkeerde inschatting is. Ook een kleiner inkomen heeft een belangrijke marginale waarde: • Je kan sneller een lening aflossen. • Je kan mooiere vakanties financieren. • Je kan maandelijks een hoger bedrag beleggen. Zelfs een relatief klein salaris kan het financiële traject van een gezin aanzienlijk beïnvloeden. Het gaat niet alleen om hoeveel je verdient, maar wat je met dat extra bedrag mogelijk maakt. Uw salaris mag in geen geval worden gereduceerd tot een laag nut (= niet-productieve lopende uitgaven) alleen maar omdat het een klein deel van het totaal is.
5. Actief betrokken blijven bij financieel beheer
In mijn eigen situatie beheer ik samen met mijn man ons vermogen. Ik vertrouw hem, maar ik kies er bewust voor om niet alles te delegeren. Ik informeer mezelf. Ik neem deel aan beslissingen. Ik stel vragen, ik daag uit als dat nodig is. Zelfs als je minder verdient, is dat volgens mij de enige manier om een echte stem te behouden binnen het gezin, vandaag én morgen — zeker als het leven ooit een onverwachte wending zou nemen.
Indexbeleggen: een krachtig instrument voor emancipatie
Natuurlijk kan ik deze reflectie niet afsluiten zonder het over indexbeleggen te hebben. Ik preek misschien voor eigen kerk, maar geloof me: indexbeleggen is een van de meest eenvoudige én krachtige manieren om financiële onafhankelijkheid op te bouwen. Telkens ik tijdens een etentje uitleg wat indexbeleggen inhoudt, merk ik hoeveel rust en vertrouwen het geeft, zeker bij vrouwen. Ik zeg dan iets zoals: "Wanneer je een wereldwijd gespreide ETF koopt, koop je automatisch kleine stukjes van duizenden bedrijven over de hele wereld, in verhouding tot hun grootte op de markt. Je koopt dus meer Apple dan LVMH, en meer LVMH dan Colruyt — maar je hebt ze allemaal. Je hoeft niet te gokken. Je krijgt gewoon het gemiddelde rendement van de markt. En historisch gezien heeft die markt gemiddeld 7% per jaar opgeleverd." Vaak schrikken mensen (en vooral vrouwen) terug voor beleggen omdat ze denken dat het ingewikkeld is. Maar als je het helder uitlegt, valt die angst meestal weg en neemt de interesse snel toe.
Een strategie die perfect aansluit bij vrouwelijke sterktes
Ik schreef het al eerder in een blog: vrouwen beleggen minder, maar hun rendement is gemiddeld beter. Een studie van de Universiteit van Warwick, uitgevoerd bij 2800 beleggers over een periode van drie jaar, toonde aan dat vrouwelijke beleggers gemiddeld 1,8% beter presteerden dan mannen. Waarom? Waarschijnlijk omdat vrouwen:
- minder snel overdreven risico's nemen,
- meer denken op lange termijn,
- en minder vaak hun beleggingen verkopen en aankopen.
Dat gedrag — bedachtzaam, geduldig, gericht op de lange termijn — is exact het type gedrag dat indexbeleggen succesvol maakt.
Gedeelde financiële kennis = gedeelde kracht
Nog een reden waarom ik indexbeleggen zo krachtig vind: het maakt beleggen toegankelijk voor beide partners. Je hebt geen "specialist" nodig die alles beslist. Je hoeft niet toe te geven aan het klassieke excuus: "Ik snap er toch niets van, laat jij het maar doen." Indexbeleggen is eenvoudig. Iedereen kan samen beslissingen nemen:
- Hoeveel sparen we?
- Welk risiconiveau kiezen we?
- Wat zijn onze financiële doelen op korte, middellange en lange termijn?
Deze gezamenlijke aanpak versterkt niet alleen het koppel, maar ook elk individu binnen dat koppel. Want als er ooit iets misgaat — een breuk, een overlijden — dan heb je de kennis én het vertrouwen om je eigen financiële toekomst veilig te stellen.
Begin klein, maar vooral: begin eraan
Het mooie aan indexbeleggen is dat je niet groot moet beginnen, zoals met vastgoed. Ben je een vrouw die minder verdient dan haar partner? Start met een kleine maandelijkse investering in een indexfonds. Of met een gemeenschappelijke portefeuille die jij initieert. Door het initiatief te nemen, bouw je niet alleen vermogen op, maar ook vertrouwen — in jezelf én in je relatie. En omdat op lange termijn niemand beter presteert dan de markt, is de kans groot dat je binnen tien jaar bedankt wordt 😉.